Ekoizpena eta bira
Hau da dantzaz
Dantzaz ekoizpena da
Ekoizpenak
Bi hamarkadetako historian zehar, hirurogei pieza baino gehiago ekoitzi ditu Dantzazek, eta Europa osoko eszenatokietara eta antzokietara eraman ditu.
150 antzezle baino gehiagok (hogei bat nazionalitatetakoak) eta 60 koreografok baino gehiagok egin dute ibilbide artistiko luze hori, eta sortzaile askoren irudimena, grina eta talentua igaro dira bertatik; horien artean daude Itzik Galili israeldarra, Thierry Malandain frantziarra, Janis Claxton australiarra, Wubkje Kuindersma koreografo holandarra, Lukyek Prlobek poloniarra. Bere lanek, gure lurraldearekin lotura duten Jone San Martin, Josu Mujika, Hilde Koch edo Judith Argomániz bezalako sortzaileek Dantzaz-entzat sinatu dituztenekin batera, puzzle koral eta poliedrikoa osatzen dute, dantza garaikideko hainbat programa heterogeneori argia eman diena, besteak beste, ‘BAT’, ‘Growing young’, ‘Áureo’, ‘Arte-an’, ‘Flash’, ‘Barrock’, ‘Txoriak”o ‘Harri, Orri, Ar’
Konpainiak aldian-aldian nazioarteko eta tokiko koreografoei helarazten dizkien gonbidapenetatik sortzen dira Dantzaz-en ekoizpenak, konpainiako kideekin batera egoitzan sortzeko. Sarritan, koreografo horiek ez dute inolako prestakuntzarako lan espezifikorik egiten, eta beren proposamenak, nolabait, egungo joera, estetika edo lengoaia koreografikoen lagin heterogeneoa dira. Ondoren, Dantzaz-ek pieza horietako batzuk hautatzen ditu, sentsibilitate oso desberdineko publikoak goza ditzaketen dantza-programak egiteko.
Ikuskizunak biran
Dantza garaikidea, nazioarteko zigiluarekin eta formatu handian (5-12 interprete biltzen dituzten sorkuntzekin), oso bestelako eszenatokietara eramaten du.
Konpainiaren errepertorioak antzoki eta auditorioetan erakusteko ekoizpenak biltzen ditu, baita espazio ez-konbentzionaletan antzezteko berariaz diseinatutako sorkuntzak ere. Guztiek DNA bera dute komunean, oso publiko ezberdinek estimatzeko sortuak izan ziren eta dantza garaikidean eta hizkuntza koreografiko berrietan espezializatutako jaialdietan programatu daitezke, baina baita ikusleak dantza garaikidean hasi nahi dituzten udalerri txikietan ere.
DISTIRAK
DISTIRAK, Dantzazen nazioarteko kolaborazioen emaitza, freskotasuna, kolore biziak eta ikus-entzuleekin lotura unibertsala batzen dituen dantza-triptikoa eskaintzen du.
STAFF
Koreografia: Giovanni Insaudo. Musika: Davidson Jaconello
STAFF dantza konbentzionaletik haratago doa; barne-esperientzia bat da, narrazio errealista eta gizatiarra, bozetoak eta egoera normalean zainduak erakusten dituena. Koreografia-sorkuntzen atzean dimentsio berri eta zirraragarrietan murgiltzera gonbidatzen ditugu ikus-entzuleak. Davidson Jaconellok, NDTko ohiko laguntzaileak, berariaz sortutako musikarekin batera, Insaudok publikoaren jakin-mina eta jakin-mina piztea ez ezik, esperientzia paregabea sortzea ere lortu nahi du, teloiaren atzean gertatzen den guztiarengatik harridura pizteko.
PINK
Koreografia: Alexandros Stavropoulos Musika: Alexandros Stavropoulos (inspirado por: S. Reich) & Konstantina Polychronopoulou
2023ko uztailean, Dantzazek Alexandros Stavropoulos interprete eta koreografo grekoa hartu zuen. Topaketa horrek, Stavropoulosen garapen artistikorako aukera emateaz gain, etorkizuneko lankidetzetan koreografo gisa duen rola ere bultzatu zuen, guztia Dantzazen sormen-esparru sutsuan. PINK-en, feminitatea, kolorea, umorea, polirritmia, musikaltasuna barne hartzen dituzten gaien multzo liluragarrian murgiltzen da. Hori guztia kitscharen eta animearen arteko estetikan kokatzen da, eta ezohiko perspektibak dituen amalgama bati bizitza ematen dio, narrazio oso erakargarria egiten duena, edertasuna bitxikerian aurkitzen saiatuz.
VERDANTZ
Koreografia: Sarada Sarita. Musika: Oreka TX
Esperientzia horretan, dinamika, indar eta kontraste ugari nahasten dira Saradaren ikuspegi artistikoa transmititzeko eta denek senti dezaketen historia unibertsal bat kontatzeko. Kultura indigenetan eta haiek naturarekin duten loturan oinarrituta, Oreka TX taldearekiko lankidetzaz elikatzen da bereziki VERDANTZ, naturatik bertatik ateratako elementuetatik soinu-banda bakarra sortu baitute. Mugimenduaren eta soinuaren arteko ezkontza liluragarri horrek erreinu batera eramango zaitu, non dantza mundu naturalarekin elkarrizketa bat den, non urrats bakoitza Lurraren esentziarekin lotuta baitago.
QUO
Ba al dago tokirik dantzarako? Nola aurkitu birtualtasunak une oro gorputzaren erritualitate edo zeremonia hori, mugimendua, zatitzeko mehatxua egiten duen mundu batean? Dantzaz-en programa berriak (DFeria 2022an estreinatua) bide hori irudikatzera gonbidatzen gaitu eta Gil Harush eta Hilde Koch koreografoen lanak biltzen dituzten begiradez baliatuz egiten du.
‘Sal’
Koreografia: Gil Harush. Musika: Georg Friedrich Händel
‘Sal’ da Gil Harushek Dantzazentzat egiten duen lehen koreografiaren izenburua. Bere lanak tradizioa eta modernitatea askatzen dituzten gatazka horiek islatzen ditu, inspirazio gisa arrantza-herri txiki bateko bizitzaz baliatuz. Herri horretan, globalizazioa eta merkatuak inposatzen dituzten arauek galarazi egiten dute herria itsasoko lanbideekin lotzen zuten antzinako praktika horiek iraun dezaten, mendez mende, belaunaldiz belaunaldi, egin zuten bezala.
‘F.O.M.O.’
Koreografia: Gil Harush. Soinu-giroa: Gil Harush
F.O.M.O. akronimoan oinarrituta (ingelesezko «Fear of Missing Out»: zerbait pasatzen uzteko edo galtzeko beldurra), Harushen bigarren sorkuntza, Dantzaz-entzat, hiperkonektibitateak gutako bakoitzarengan uzten dituen arrasto edo zauri psikologiko horietan barneratzen da; «beste batzuk kanpoan gauden bitartean esperientzia atsegingarriez gozatzen ari diren ikaste orokor horren aztarnak».
‘Quorum’
Koreografia: Hilde Koch. Musika: Paula Olaz
‘Quorum’ Hilde Kochen lana da, eta Paula Olaz konpositorearen, Tytti Thusberg moda jasangarriko diseinatzailearen eta Alaine Arzoz argiztapen-diseinatzailearen ekarpenez elikatzen da. Lau emakume horien baterako lanak bat egiten du Kochek – William Forsytheren edo Nacho Duatoren kolaboratzaile hurbila – Dantzaz-eko interpreteekin batera egindako idazketa koreografikoaren lanarekin, ATALAK Euroeskualde-sarearen laguntzari esker.
BASOTIK ITSASORA 2.0
Dantza eta zinema «itxaropena elikatzeko»
Dantzazek saio artistiko berri bat proposatzen du, saio berean ikus-entzunezko emanaldia eta ikuskizun koreografikoa batzen dituena. Hipnotikoa, hunkigarria, samurra…
…BASOTIK ITSASORA 2.0 formatu hibridoa osatzen duen proposamen bateratua da. Beñat Gerekak sinatzen duen ‘Basotik itsasora’ dokumentalaren 30 minutuko zati bat pasatzeak osatzen du formatu hibridoa, eta, ondoren, Josu Mujikaren ‘Basoa’ lana antzeztuko da.
Haren besaulkiei buruz, ikusleek ‘Basotik Itsasora’ dokumentalaren 30 minutuko laburpena ikus dezakete. Beñat Gerekak sinatu du, eta iraganaren eta orainaren arteko mugak, giza migrazioak eta errefuxiatuen drama islatzen ditu. Haren begirada Gurs-en pausatzen da, Pau inguruan dagoen kontzentrazio-eremuan, non Hirugarren Errepublika frantsesak eremu bat eraiki baitzuen 1939an Espainiako gerraosteko milaka desplazatuak hartzeko. Nazien inbasioaren ondoren, leku hura kontzentrazio-eremu bihurtuko zen. Bigarren Mundu Gerra amaituta, 1946an, estatu frantsesak bere arrastoa ezabatu eta baso bat antolatu zuen. Baso horren eta historia haren aztarnen gainean —eta errepikatzeko beldurraren gainean—, Beñatek bidaia poetiko bat egiten du itsasorantz, eta haren gainean etorkizun hobea bilatzeko itxaropen arriskutsua zabaltzen dutenak.
Hitzaurre horren ondoren, hamar interpretek hartuko dute parte ‘Basoa’ eszenatokian. Pieza hori Josu Mujikak koreografiatzen du, Iñaki Salvadorren konposizio musikalen bidez. Ahots horiek, Gurs eta errefuxiatuenak, zortzi koadro eszenikotan artikulatutako koru-lan baten abiapuntua dira, emozioa, fisikotasuna, samurtasuna eta oroimena bateratzen dituena. «Dantza bat, konpainiarena, oso fisikoa, ondo mugatua; lur askokoa, baina erortzen denaren bertikaltasuna gailentzen da, bai, baina altxatu egiten da; eta, beti ederra, optimismo-puntu batekin kabaretetik pasatzean, Gursen eremuak zituen kultura-etxetxetxoen oroitzapenean: kultura, alderdi guztietan, itxaropena elikatu eta bizitzari heltzen diona» (idatzi du Tealdobnavarrok).
Zinemak mundu osoko belaunaldien bizitza markatu duten istorioak, gertaerak edo kontakizunak harrapatzea ahalbidetu badu, dantza gai da une horiek behatzen duen begirada garbia baino behar ez duen leku unibertsal batera eramateko. Bi hizkuntza edo poesiak aurrez aurre begiratzen dira orain, Dantzaz-ek —eta konpainia inguratzen duen familia handi horrek— forma eta diskurtso berriak aztertzen dituen proiektu batean, artea, oroimena eta gogoeta eskutik joan daitezen.
‘Los esclavos felices’
Koreografia: Martin Harriague. Musika: J. C. de Arriaga.
Hamar minutu frenetiko, energiaz eta mugimenduz beteak, egungo gizarteari begirada ironikoa eskaintzen diotenak. Martin Harriague sortzaile euskal-frantsesak Juan Crisostomo de Arriaga konpositorearen lehen operaren oberturan oinarrituta sinatu zuen sorkuntza hau. Malandain-Ballet Biarritz CCNren eta Euskal Herriko Gazte Orkestrako (E.G.O.) 35 musikariren laguntzarekin egin zuen. Emaitza estetika ikusgarri eta konplizea duen obra da, erritmoan frenetikoa eta umore- eta ironia-dosi sotilez betea, ikusleari galdera bat helarazten diona: mundu frenetiko baten esklaboak gara, baina zoriontsuak?.
‘Thirty’
Koreografia: Sade Mamedova. Jatorrizko musika: Mateo Lugo.
Poesiaz eta fintasunez beteriko sorkuntza, emozioa eta abstrakzioa uztartzen dituen hamabost minutuko koreografian. Sade Mamedova koreografo errusiarra migrazioen eta identitatearen mundura hurbiltzen ari da, ñabarduraz beteriko hizkuntza koreografiko dinamiko eta aberatsa garatuz. Lan hau Hannoverreko (Alemania) Koreografia Lehiaketarekin batera ekoitzi da.
‘Walls’
Koreografia: Martin Harriague. Musika: J. S. Bach, G. Verdi, Yemen Blues, José Alfredo Jiménez eta Pietro Mascagni
indartsu eta borobila. Munduari eta hesiei buruzko gogoeta, hormigoiari eta arantza-alanbreari buruzkoa. Harriagueren Israelgo egonaldiko ikuskizun bat, non bost urtez lan egin zuen eta mundua harresiak eraikiz nola ixten den bizi ahal izan zuen lehen pertsonan. Ekoizpen hau Atalak sarearen esparruan egin zen.
ITSASMINA
“ITSASMINA zinema eta dantza uztartzen dituen esperientzia paregabea da, kostaldeko herri baten eta itsasoaren XXI. mendeko harremanaz hausnartzeko: nola jarraitu harmonian bizitzen?”
ITSASMINArekin, Getariako portuaren sakonean murgiltzera gonbidatzen zaitugu, han itsasoak eta bertako jendeak nortasun paregabea eratu baitute mendeetan zehar. Zinearen eta dantzaren bidez, herri marinel baten esentzia bera eta itsasoarekin duen harremana, historikoa eta gaur egungoa aztertuko ditugu.
Dokumentalak arrantza-herri baten itsas sustraiak esploratzera gonbidatzen gaitu. Portu bateko bizitzaren munduan murgildu ondoren, tradizioetan eta itsasoko bizitzaren modernitatean oinarritutako koreografia batekin jarraituko dugu. 25 bat minutuz, dantzariek bidaia emozional batean zehar gidatuko gaituzte, herri marinel honetako bizitzaren funtsa bera harrapatuz. Dantza hizkuntza unibertsala izango da, eta antzinako tradizioen eta bizitza garaikidearen arteko harremanaz hitz egingo digu, gizakiaren eta itsas ingurunearen arteko lotura sakona aztertzen dugun bitartean.
Dantzazek eta Txikotak lankidetza sendoa sortu dute urteetan zehar, eta BASOTIK ITSASORA eta BASOA bezalako proiektu esanguratsuak sortu dituzte 2019an. Ikuspegi horrek bultzatuta, Dantzaz inspirazio horretan oinarritutako proiektu batean murgildu zen, Gil Harush koreografoarekin elkarlanean “Gesala” sortzeko, itsasoarekin izan genuen antzinako harremanari buruzko koreografia.
Basoa
«Ezkutatzen duen basoa. Magiaz eta beldurrez betetako lekua. Basoak historiaren une tragiko bat ezkutatu eta ahaztarazi nahi zuen. Errefuxiatu-esparrua, kontzentrazio-esparrua… Gurs; milaka pertsona pilatuta, horietako asko hil egin ziren. Oso gertuko lekua, bai historikoki, bai geografikoki. Mediterraneoa: tragediak hemen eta orain jarraitzen du. Milaka errefuxiaturen erakusleihoa, gerra eta liskarren ondorioz beren lurraldea uztera behartuak. Gurs: iraganaren eta orainaren arteko zubia».
Koreografia: Josu Mujika. Musika: Iñaki Salvador. Testuak: Xabier Sukia
Espazio eszeniko ez-konbentzionaletarako dantza-ekoizpen hau atzoko eta gaurko errefuxiatuetan inspiratuta dago, eta ‘Larart’ (www.larart.eus) proiektuaren parte da. Ekimen horren bidez, gerraren, jazarpenaren edo pobreziaren ondorioz beren jatorrizko herrialdeetatik joandako pertsonei eragiten dieten arazoak ikusarazi nahi dira artearen eta kulturaren bidez. ‘Basoa’ k 35 minutu irauten du eta ekoizpen tekniko erraza du, hainbat espaziotara egokitzeko eta irudikatzeko aukera ematen duena.
Koreografia: Gil Harush. Musika: Assaf Amdursky eta Shlomi Shaban
Gil Harush eta Beñat Gereka zinema-zuzendariaren arteko hausnarketa baten parte da gesala, tradizioei eta modernitateari buruzkoa, «Itsasoak piztu egiten gaitu» izeneko proiektuan. Itsasoa, portua, lurra, sua, kalerako 35 minutuko sorkuntzaren parte diren elementuak, mota guztietako espazioetan aurkez daitezkeenak, premia tekniko berezirik gabe.
Publikoekiko eta publikoentzako ekintzak
Hasieratik, eta antzokiekin eta sektoreko beste eragile batzuekin lankidetzan, hala nola akademiekin, kontserbatorioekin, sortzaileekin edo konpainiekin, Dantzazek publiko berriak garatzeko ekintzak diseinatzen lan egiten du.
Informazio gehiago ‘Dantzaz komunitatea da’ atalean.
Ikuskizunaren aurreko ekintzak:
- Saiakuntza irekiak
- Tailerrak akademietan eta kontserbatorioetan
Ikuskizun ondoko ekintzak:
- Hitzaldiak eta topaketak ikusleekin
- Tailerrak akademietan eta kontserbatorioetan
Ekintza bereziak: publikoa konpainiarekin batera:
- Dantzaren zentrora bidaia